Clearance van Muziek in Videoclips: Hoe zit dat Juridisch?

Hoe regel ik de rechten van muziek die ik wil gebruiken in een film of een game? Syncen van beeld en geluid, hoe zit dat juridisch? Bij wie moet ik zijn voor een licentie voor gebruik van een dancetrack in een reclamespotje of een muziekvideo? En zitten er ook intellectuele eigendomsrechten op de videoclip zelf?

Syncen van beeld met geluid

U mag niet zonder toestemming van de componist, tekstschrijver en de uitvoerende artiesten muziek met video synchroniseren en uploaden, ook niet naar uw eigen website laat staan naar social media. De makers hebben een verbodsrecht en een vergoedingsrecht. Dat volgt uit de Auteurswet en de Wet naburige rechten. Er zal toestemming moeten worden gevraagd voor het muziekgebruik, online en offline. In de vorm van een schriftelijk licentiecontract waarin staat onder welke voorwaarden u beeld met geluid mag combineren en commercieel exploiteren. Dit geldt ook voor Youtube en Vevo muziekvideo’s. U krijgt gedurende het clearance-traject voor de videoclip met verschillende partijen rechthebbenden te maken zoals platenlabels, uitgeverijen (publishers), muzikanten, nabestaanden alsook Buma/Stemra.

Clearance-traject videoclip: verschillende partijen

Door de clearance van de muziekrechten correct te regelen voorkomt u auteursrechtenclaims, takedowns, verwijderde social media accounts en aansprakelijkheid nadat u de videoclip heeft geüpload. Er bestaan geen standaardtarieven voor het syncen van muziek met beeld. Hierover kan worden onderhandeld. Ook kan toestemming geweigerd worden vanwege het verbodsrecht van de componist. Er kunnen dus geen garanties worden gegeven. Hou daarom altijd een alternatief achter de hand en zorg dat u de clearance ruim voor de project deadline in werking zet. Wij kunnen u hierbij terzijde staan.

Syncen: bij wie liggen de muziekrechten?

Stap 1 is dat wij uitzoeken waar de muziekrechten van de titel liggen en bij wie u vervolgens moet zijn. Er kunnen vervolgens schriftelijke afspraken worden gemaakt over zaken als looptijd, exclusiviteit, territorium en MFN Clausules (Most Favored Nations), hetgeen wil zeggen dat er bij een situatie waarin bijvoorbeeld de publishingrechten versnipperd zijn over 5 uitgeverijen, alle publishers zich conformeren aan de hoogste vraagprijs op basis van 100% uitgaverechten. Bij MFN gaat het derhalve om gelijke behandeling van de rechthebbenden, onafhankelijk van ieders rechtenpercentages.

Meer lezen

Trump mag muziek Rolling Stones niet gebruiken tijdens verkiezingscampagne

Deze blog is een transcript van een live radio 3FM interview dat mr. Mauritz Kop op maandag 6 juli 2020 bij BNN/VARA gaf over muziekrechten en President Donald Trump. Dit naar aanleiding van bekende artiesten als Adele, de Rolling Stones, Tom Petty en Neil Young, die niet willen dat de Amerikaanse president hun muziek gebruikt in zijn verkiezingscampagne. Een succesvol verbod is mogelijk via een uitzondering op de Ascap/BMI "Political Entities License". Uitleg over muziekrechten, licenties en publiek domein in Europa en de Verenigde Staten. Ook aandacht voor IP en artificiële intelligentie.

Wat zijn muziekrechten eigenlijk?

Muziekrechten zijn een verschijningsvorm van intellectuele eigendomsrechten. Muziekrechten worden beschreven in de Auteurswet en de Wet naburige rechten. Zoals rechten van een componist, tekstdichter, uitvoerend muzikant en audioproducent. Zie het als een regenboog van rechtenlagen waarbij elke kleur symbool staat voor een bepaald soort recht, afhankelijk van iemands rol bij het ontstaan van een compositie, lyrics en de audiomaster. In het muziekrecht gaat het vaak over licenties, om toestemming krijgen voor muziekgebruik.

Belangrijker nog, wat kun je ermee?

Deze rechten geven de eigenaar het exploitatierecht, het recht om gebruik door een ander te verbieden en het recht om op te treden tegen derden die het zonder toestemming gebruiken. Auteurs hebben dus een vergoedingsrecht en een verbodsrecht.

Hoe krijg je die rechten? Moet je daarvoor muziek uitbrengen?

Nee, dan verlies je ze juist vaak, met name als je een onevenwichtig contract tekent. Auteursrechten ontstaan vanzelf, als je iets origineels maakt waarbij je creatief bent geweest. Het gaat om een minimum aan creatieve handelingen en originaliteit.

Zit er een leeftijd aan? Stel een artiest zou muziek maken en is 16 jaar? Gaat het dan naar hem/haar of de ouders?

Er zit geen leeftijd aan, wel moet je 18 jaar oud zijn om een muziekcontract rechtsgeldig te kunnen ondertekenen. Anders moeten ouders tekenen als wettelijk vertegenwoordigers. Daarnaast moet je een mens zijn en geen machine. Een slimme robot die muziek produceert krijgt geen auteursrechten. Die muziek komt direct in het publiek domein. Dat onderwerp sluit aan op mijn onderzoeksopdracht aan Stanford University in Silicon Valley, Californië. Dit onderzoek heeft ook met IP te maken en zoekt naar een optimaal innovatieklimaat in zowel Europa als de VS waarbij de maatschappelijke impact van transformatieve technologie zoals AI, quantum computing, blockchain en VR in balans wordt gebracht, met respect voor onze grondrechten en democratische waarden. Ik focus me daarbij op 3 sectoren: Pharma, Voeding en Entertainment, Media en Kunst. Allemaal 1e levensbehoeftes dus! Onderzoeksoutput gaat in de vorm van gepubliceerde artikelen direct naar Brussel en Washington, zodat politici en wetgevers een breder scala aan effectieve beleidsmogelijkheden voorgeschoteld krijgen om uit te kiezen.

Meer lezen

Best verdienende dode artiesten van 2018

Royalties uit auteursrechten en merkenrechten

Elk jaar publiceert Forbes een lijstje met de rijkste overleden beroemdheden. BNR Nieuwsradio Ochtendspits interviewde mr. Mauritz Kop van MuziekenRecht.nl op 8 november 2018 over het hoe en waarom van het geld dat dode artiesten nog altijd genereren.

De dode zanger Elvis Presley verdiende vorig jaar 30,1 miljoen euro. Komt al dat geld alleen voort uit royalty’s?

Het geld komt voort uit auteursrechten en naburige rechten oftewel royalty’s én door merkrechten en handelsnaamrechten. Denk aan merchandise van de artiest als merk, zoals parfum van Elizabeth Taylor of petjes met Tupac Shakur. Of auteursrechten op een boek van Albert Einstein, of een woordmerk op zijn naam. Maar ook uit alle films waarin Elvis speelde. Daar komen nog steeds royalty’s uit voort, vanwege de openbaring en verveelvoudiging van die films op internet en televisie.

Hoe zit het met auteursrechten, filmrechten en merkrechten?

De auteursrechten op werken zoals muziek of boeken gelden tot 70 jaar na de dood van de maker, daarna komen ze in het publiek domein. In het geval van Elvis naar Nederlands recht tot het jaar 2048, in het geval van David Bowie tot 2087. Heel lang dus. Bij film geldt de wettelijke beschermingsduur doorgaans tot 50 jaar na release van de film. De merkrechten aan de andere kant gelden 10 jaar en moeten daarna worden verlengd, maar u kunt tot in de eeuwigheid blijven verlengen.

Direct na overlijden zien we een piek in het geld dat er wordt gegenereerd door exploitatie van de rechten, zoals recent bij David Bowie, Prince en Avicii.

Meer lezen

CPO Seminar Muziek & Recht Concertgebouw Amsterdam

Postacademisch onderwijs aan advocaten, rechters en hoogleraren over het muziekrecht

Op maandag 16 april 2018 organiseerde het Centrum voor Postacademisch juridisch Onderwijs (CPO) van de Radboud Universiteit Nijmegen een seminar over het Muziekrecht. Ik gaf daar een postacademische cursus muziekrechten en muziekcontracten. Het CPO verzocht mij enkele maanden eerder om de cursus ook muzikaal te omlijsten. In het Concertgebouw in Amsterdam. Hieronder een terugblik op dit bijzondere juridische event.

Het was me al snel duidelijk: voor deze cursus was veel muziek nodig.

Publiek Domein Quiz

Mijn idee voor de Publiek Domein Quiz was als volgt: Ons CPO ensemble zou live enkele bekende thema’s van klassieke en populaire muziekwerken aan het publiek voordragen. De cursisten moeten vervolgens raden om welk stuk het gaat en wie de componist is. Zodra we er achter zijn gekomen wie de componist is, mag het publiek haar hand opsteken als men denkt dat het werk zich in het publiek domein bevindt, of dat het in Nederland nog wordt beschermd door het auteursrecht. We deden dit in 2 blokken, 1 voor de pauze en 1 na de pauze. In de pauze speelden we integraal:

O Magnum Mysterium - Tomás Luis de Victoria (Spanje, c. 1548 - 1611). Publiek domein.

Er moest dus een klein orkestje komen. Het lukte gelukkig om een kwartet samen te stellen dat bestond uit 2 beroepsmuzikanten en 2 dubbelgeschoolde juristen. Dit ensemble - met op papier een ongelooflijke staat van dienst - deed mij ergens denken aan het Prinsengrachtensemble, waarvan ik 25 jaar geleden met veel plezier deel uitmaakte. Ook als klarinettist. En ook interdisciplinair in die zin dat het bestond uit (tamelijk) muzikale juristen.

Meer lezen

Coveren, bewerken en vertalen van bestaande liedjes mag dat zomaar?

Coversongs - heb ik toestemming nodig van de auteursrechthebbenden?

Voor het opnemen of uitvoeren van de akkoorden, zanglijn en liedtekst van een bestaand liedje waarop nog auteursrechten rusten is er altijd toestemming nodig van alle betrokken rechthebbenden. Dat zijn de componist, tekstdichter en de uitgever. Voorafgaande toestemming bij het coveren, bewerken of vertalen van een bestaand liedje is de hoofdregel.

Kan ik die cover vervolgens op streamingdienst Spotify zetten?

Spotify heeft in Nederland afspraken met Buma/Stemra en met publishers gemaakt over covers. Het moet dan wel een 1 op 1 100% dezelfde versie zijn. Die afspraken, met een moeilijk woord licenties, maken het mogelijk dat artiesten een cover van een bekend popliedje op Spotify zetten, zonder dat zij daarvoor van te voren toestemming hoeven te vragen aan de componist en de tekstdichter. Die toestemming is namelijk al collectief gegeven, ofwel door de collectieve rechtenorganisatie van de auteurs, ofwel door hun uitgeverijen.

Artiesten moeten dan wel bij het uploaden van de track aangeven wie de oorspronkelijke bedenkers zijn van een liedje. Zodat die bedenkers geld ontvangen voor hun auteursrechten.

Meer lezen

Spotify op het werk, mag dat?

Zakelijk gebruik van streamingdienst Spotify

Het gebruik van Spotify als streaming service in een winkel, restaurant, café of kantoor is niet toegestaan. Het probleem is een kwestie van de juiste muzieklicenties voor zakelijk gebruik. Op muziek rusten namelijk intellectuele eigendomsrechten en voor het gebruik daarvan is toestemming nodig. De toestemmingen die er momenteel liggen bieden geen dekking voor legaal gebruik van Spotify op het werk. De muzieklicenties bieden in Nederland slechts toestemming voor persoonlijk gebruik.

Meer lezen

Muziekapps en Entertainmentrecht: 12 Juridische Vereisten

Een kleine cursus muziekapps en entertainmentrecht

Muziekapps zijn aan bepaalde regels gebonden. Afspelen, ontdekken en delen van je favoriete muziek is natuurlijk een schone zaak. De scheppers van muziek, waaronder auteurs en audioproducenten, hebben evenwel recht op een billijke vergoeding voor digitaal (en online) muziekgebruik. Muziekrechten gelden namelijk ook op het internet.  

Audio applicatie, content platform of music service

Afhankelijk van het soort audio applicatie, content platform of music service dat u als start-up wilt gaan uitrollen, krijgt u te maken met een aantal juridische vereisten. Bovendien krijgt u met intellectueel eigendom te maken van platenlabels en publishers. En met rechtenorganisaties zoals Buma/Stemra en Sena.

Meer lezen

Midi-files, rusten daar naburige rechten en auteursrechten op?

Een hele generatie muziekproducenten groeit op met midi.

Bij het produceren van dance, hip-hop en filmmuziek wordt tegenwoordig veel gebruik gemaakt van midi. Er is dus behoefte aan duidelijkheid over de juridische status van midi-bestanden. Rusten er bijvoorbeeld naburige rechten, auteursrechten en databankrechten op midi-files, karaoke-packs of vsti-presets, en kwalificeert een midi-bestand onder alle omstandigheden als fonogram?

Omdat het gros van de rechters en advocaten zelf niet met midi werken is het vaak lastig communiceren over deze technische materie. Het blijft allemaal wat abstract. De techniek is tamelijk complex en ook het muziekrecht zelf is bewerkelijk: een gevaarlijke combinatie. Om die reden zoomen we vandaag in op de ins en outs van midi-files. Ter verduidelijking maken we daarbij gebruik van enkele illustraties.

Meer lezen

Afspraken op Papier in de Nederlandse Dancesector

Nederland, Danceland

De Nederlandse dance sector is een aantrekkelijk exportproduct. In 2013 verdienden de Nederlandse muzikanten gezamenlijk €158,8 miljoen in het buitenland. Hiervan werd 80% verdiend door dance-artiesten zoals Chuckie, Afrojack, Laidback Luke, Tiësto, Ferry Corsten, Sunnery James, Nicky Romero, Armin van Buuren en Hardwell. Auteursrechtenorganisatie BUMA Cultuur verwacht zelfs Nederland binnen vijf jaar de grootste dance-exporteur van de wereld is.

In de ogen van veel buitenlandse muziekliefhebbers is Nederland het danceland bij uitstek. Creativiteit is gebaat bij evenwichtige contracten. Dit artikel is geschreven om artiesten, en dan met name DJ’s, vanuit een preventief oogpunt te informeren over contracten waarmee zij in de praktijk te maken kunnen krijgen.

Meer lezen

Een Juridisch Kader: Coveren, Remixen en Samplen

Remixen en Covers

Kopieën en herinterpretaties van bestaande songs komen in de muziekwereld, zowel op professioneel als amateurniveau, veel voor. Talloze bands spelen weekend na weekend covers op allerlei feesten en partijen. Daarnaast remixen DJ’s aan de lopende band bestaande nummers en samplen zij muziek. Op al deze activiteiten is – hoewel in de praktijk de meeste artiesten zich dit niet realiseren – het recht van toepassing.

De Auteurswet verbiedt namelijk auteursrechtelijk beschermd werk van een ander in het openbaar ten gehore te brengen of op te nemen. Daarnaast rusten er op de muziekwerken die worden geremixt of gesampled naburige rechten. In dit artikel behandelt mr. Lidian de Weert de belangrijkste juridische aspecten rondom het coveren, remixen en samplen van muziek.

Meer lezen