De opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) in de muziekindustrie ontketent een revolutie die de manier waarop muziek wordt gecreëerd ingrijpend verandert. Deze ontwikkeling roept complexe juridische vragen op over AI en intellectueel eigendom, waaronder auteursrecht (AI muziek copyright) en naburige rechten. Hoe kunnen we de creatieve rechten van artiesten en componisten beschermen en tegelijk ruimte laten voor technologische innovatie?
In dit artikel geeft Mauritz Kop een toegankelijk juridisch overzicht van de belangrijkste kwesties rond AI en muziek. We behandelen onder meer of AI zonder toestemming mag trainen op beschermd materiaal, hoe verschillende rechtenorganisaties (Buma/Stemra en Sena) omgaan met AI, de status van door AI-gegeneerde muziekwerken, de drempel van menselijke creativiteit, bescherming tegen AI-stemklonen via privacywetgeving, contractuele implicaties waaronder AI-updates voor toestemming, opt-out en vergoedingen, nieuwe verplichtingen onder de EU AI Act, verschillen tussen Europees en Amerikaans recht, én actuele rechtszaken. Dit artikel is geschreven in een mix van juridisch jargon en heldere uitleg, gericht op lezers zoals artiesten, componisten, muziekuitgevers, labels, stemacteurs, producenten en AI-ontwikkelaars die willen weten waar ze staan.
De Engelstalige versie van dit artikel vindt u hier: https://airecht.nl/blog/2025/music-rights-and-artificial-intelligence-from-cloned-artists-to-ai-generated-works
AI-Training op Beschermd Muziek- en Videomateriaal: Juridische Kaders en Debat
Mag een AI-model in Nederland en de EU zomaar trainen op auteursrechtelijk beschermd materiaal (zoals muziek of video) zonder toestemming van de rechthebbenden? Dit is de kernvraag van een groot lopend debat.
Europese TDM-uitzonderingen: In 2019 heeft de EU met de DSM-richtlijn enkele uitzonderingen ingevoerd voor text and data mining (TDM). Deze bepalingen – relevant voor AI-training – maken onder strikte voorwaarden gebruik van beschermd materiaal zonder toestemming mogelijk:
● Artikel 3 (Wetenschappelijk onderzoek): Onderzoeksinstellingen en culturele erfgoedinstellingen mogen voor wetenschappelijk onderzoek TDM toepassen op rechtmatig toegankelijk materiaal, zonder voorafgaande toestemming.
● Artikel 4 (Algemene TDM-uitzondering): Voor commerciële doeleinden is TDM toegestaan op rechtmatig toegankelijke content, maar rechthebbenden hebben een “opt-out” recht. Zij kunnen hun rechten expliciet voorbehouden, bijvoorbeeld via machineleesbare metadata in een bestand of in de algemene voorwaarden van een website. Doen zij dat, dan geldt de TDM-uitzondering niet en is het gebruiken van het materiaal voor training een inbreuk op het auteursrecht. Met andere woorden, een AI-bedrijf zal voor het trainen op commercieel uitgegeven muziek vrijwel altijd expliciete licenties moeten regelen.
De Rol van Buma/Stemra: De Nederlandse collectieve beheersorganisatie Buma/Stemra, die componisten en tekstdichters vertegenwoordigt, heeft een duidelijk standpunt ingenomen. In lijn met artikel 4 hebben zij een algehele opt-out voor hun volledige repertoire afgekondigd. Dit betekent dat geen enkel AI-model mag worden getraind op bij Buma/Stemra aangesloten muziek zonder een specifieke licentie. Buma/Stemra benadrukt dat hiermee een eerlijke compensatie voor componisten en tekstdichters wordt gewaarborgd.
Sena's Positie: Sena, de organisatie voor de naburige rechten van uitvoerende kunstenaars en producenten in Nederland, heeft zich eveneens voorzichtig opgesteld. Zij adviseren rechthebbenden om in hun muziekcontracten expliciet vast te leggen dat hun opnames niet voor AI-training mogen worden gebruikt zonder toestemming. Dit proactieve advies sluit aan bij Buma/Stemra’s opt-out: zowel auteursrecht- als naburig rechthebbenden worden aangeraden actief te voorkomen dat hun werk ongewenst in AI belandt.
Muziekrecht en Kunstmatige Intelligentie: Van AI-Gegenereerde Werken tot Gecloonde Artiesten
EU AI Act: Transparantieverplichtingen en Systeembewaking
De Europese Unie heeft in juli 2024 de AI Act aangenomen, een uitgebreid regelgevend kader dat ook relevant is voor muziek-AI. Hoewel deze wet niet expliciet auteursrechtelijke toestemmingseisen aanpast, legt hij wél nieuwe plichten op aan AI-aanbieders, met name rond transparantie. Zo verplicht de EU AI Act (vanaf augustus 2025 van kracht) ontwikkelaars van generatieve AI-modellen tot:
1. Trainingsdata openbaren: Een voldoende gedetailleerde samenvatting verstrekken van de auteursrechtelijk beschermde werken die voor de training van het model zijn gebruikt. Dit is een belangrijke verplichting, omdat het AI-bedrijven dwingt transparant te zijn over hun databronnen. Rechthebbenden kunnen deze informatie gebruiken om te controleren of hun materiaal is gebruikt en, zo ja, of dit rechtmatig (dus met een muzieklicentie of onder een uitzondering) is gebeurd.
2. AI-content labelen: Duidelijk aangeven dat content (zoals muziek, afbeeldingen of tekst) is gegenereerd of gemanipuleerd door een AI-systeem. Dit helpt misleiding te voorkomen en zorgt ervoor dat gebruikers weten dat ze met AI-gegenereerde output te maken hebben, zoals AI-muziekvideos of een stemkloon.
3. Auteursrechtbeleid implementeren: Een beleid opstellen en handhaven om het EU-auteursrecht te respecteren. Dit omvat het aantonen dat men inspanningen heeft geleverd om licenties te verkrijgen voor de data die men gebruikt, vooral wanneer de TDM-opt-out is uitgeoefend door rechthebbenden.
Hoewel de Europese AI Act geen nieuw “trainingsrecht” creëert, geven de transparantie-eisen rechthebbenden een krachtig handhavingsinstrument in handen. Het wordt veel eenvoudiger om AI-systemen die onrechtmatig op beschermde muziek zijn getraind, te identificeren en aan te pakken.
Amerikaans Recht: De “Fair Use” Doctrine
In de Verenigde Staten is de juridische situatie fundamenteel anders vanwege de fair use doctrine. Deze doctrine staat beperkt gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal zonder toestemming toe voor doeleinden als kritiek, commentaar, nieuwsverslaggeving, onderwijs of onderzoek. AI-bedrijven beweren vaak dat het trainen van hun modellen op grote datasets ‘transformatief’ fair use is, omdat het doel niet is om de originele werken te reproduceren, maar om er patronen van te leren. Of dit argument standhoudt, is in diverse lopende Amerikaanse zaken de grote vraag. In Europa is de ruimte voor zo’n beroep op fair use minimaal; de regels zijn strikter en explicieter, waardoor rechthebbenden hier een sterkere positie hebben (via de opt-out en de AI Act transparantieplicht) dan in de VS.
Compositie, Tekst en Master: Verschillende Rechtenregimes
Muziekrechten zijn in Nederland grofweg opgedeeld in auteursrechten (voor de compositie en tekst van een nummer) en naburige rechten (voor de uitvoering en opname, oftewel de master/fonogram). Auteursrechten worden geexploiteerd door muziekuitgevers (publishing), naburige rechten door platenlabels. AI- toepassingen kunnen inbreuk maken op al deze rechten, dus het is belangrijk ze afzonderlijk te bekijken – net als de rol van organisaties als Buma/Stemra (voor auteursrecht) en Sena (voor naburige rechten).
Compositie en Songtekst (Auteursrecht)
De melodie, harmonie en het ritme van een muziekwerk – kortom de compositie – en ook de tekst (lyrics) vallen onder het klassieke auteursrecht. De componist en tekstschrijver zijn auteursrechthebbenden op hun eigen oorspronkelijke creaties. Een basisprincipe is dat een werk alleen auteursrechtelijk beschermd is als het een menselijk origineel scheppingsresultaat is, met een persoonlijke stempel van de maker. Dit volgt uit vaste EU-jurisprudentie (bijv. het Infopaq-arrest) en is verankerd in de Nederlandse Auteurswet.
Buma/Stemra’s standpunt is helder: het gebruik van hun repertoire voor AI-training zonder voorafgaande toestemming is niet toegestaan. Buma/Stemra heeft zelfs registratieprocedures ingericht voor (deels) AI-gegenereerde muziekwerken, waarmee ze erkent dat hybride werken (mens + AI) gaan voorkomen maar dat die wel netjes moeten worden aangemeld. De boodschap aan AI-bedrijven is duidelijk: zonder licentie valt er niets te halen in onze catalogus.
Masteropnames en Fonogrammen (Naburige Rechten)
Naast het auteursrecht op de compositie en tekst bestaan er de naburige rechten voor uitvoerend kunstenaars en producenten van muziek. Zodra een lied wordt opgenomen ontstaat er een recht voor de uitvoerend artiest (bijv. de zanger/band) en voor de producent (het label) op die fonogram (geluidsopname). Deze rechten duren korter dan auteursrechten (meestal 70 jaar na de opname) maar zijn cruciaal voor de exploitatie: ze zorgen ervoor dat artiesten en labels betaald krijgen als hun muziek wordt gedraaid, gesynced in audiovisuele media, of verkocht.
AI en naburige rechten: Een interessante vraag is hoe naburige rechten uitpakken als muziek met behulp van AI tot stand komt. Stel, een AI-systeem genereert een nieuw nummer “in de stijl van” een bepaalde artiest en produceert daar een opname van (bijvoorbeeld via een stemkloning van die artiest, zie hieronder). Wie is dan de “uitvoerende kunstenaar” met rechten op die opname? De traditionele definitie – een mens die een performance levert – schiet hier tekort. Mogelijk zou zo’n AI-opname géén naburige rechten kennen, tenzij de wet wordt aangepast om een vorm van recht voor zulke scenario’s te creëren. Dit onderwerp staat nog in de kinderschoenen, maar raakt aan de kern van wat een “uitvoering” is in juridische zin.
Sena, die de naburige rechten beheert, heeft gesteld dat iedereen die AI-gegenereerde muziek openbaar maakt (bijvoorbeeld in een café of winkel) een Sena-licentie moet hebben. Hun redenering is pragmatisch: als een opname commercieel wordt geëxploiteerd en openbaar gemaakt, moet deze worden behandeld als een regulier fonogram waarvoor vergoedingen (royalties) moeten worden betaald. Sena adviseert haar rechthebbenden ook om een expliciet voorbehoud te maken tegen het gebruik van hun repertoire voor AI-training. Dit preventieve advies sluit aan bij Buma/Stemra’s opt-out: zowel auteursrecht- als naburig rechthebbenden worden aangeraden actief te voorkomen dat hun werk ongewenst in AI belandt.
Verschillen tussen Buma/Stemra en Sena beleid bij AI-gegenereerde muziekwerken
Buma/Stemra en Sena hanteren verschillende uitgangspunten en rollen bij het omgaan met AI-gegenereerde muziek, voortkomend uit hun wettelijke taak en de aard van de rechten die zij beheren.
Buma/Stemra: Focus op auteursrecht (componisten en tekstschrijvers)
○ Buma/Stemra vertegenwoordigt de belangen van componisten en tekstschrijvers. Zij incasseren en verdelen vergoedingen voor het gebruik van het auteursrechtelijk beschermde werk (de compositie en tekst).
○ Voor AI-gegenereerde muziekwerken ligt de nadruk bij Buma/Stemra op de vraag of er sprake is van menselijke creativiteit. Alleen wanneer er voldoende menselijke creatieve inbreng is, kan een werk onder het auteursrecht vallen en dus onder het beheer van Buma/Stemra komen.
○ Buma/Stemra stelt dat voor het gebruik van hun repertoire voor AI-training expliciete schriftelijke toestemming vereist is via een licentie.
○ Bij volledig door AI gegenereerde werken zonder menselijke creatieve bijdrage ziet Buma/Stemra doorgaans geen auteursrechtelijke bescherming, en dus geen rol voor zichzelf als collectieve beheerorganisatie.
Sena: Focus op naburige rechten (uitvoerende artiesten en producenten)
○ Sena beheert de naburige rechten van uitvoerende artiesten en producenten van fonogrammen (geluidsopnames).
○ Sena blijft incasseren voor fonogrammen die voor commerciële doeleinden zijn uitgebracht, ook als deze met behulp van AI zijn gemaakt. De wijze van totstandkoming (menselijk of AI) is minder relevant: als een opname als fonogram beschikbaar is, wordt deze als zodanig behandeld en wordt er geïncasseerd bij openbaarmaking.
○ Sena adviseert rechthebbenden om expliciet voorbehoud te maken tegen gebruik van hun repertoire voor AI-training, maar hanteert (vooralsnog) geen beleid dat AI-gegenereerde fonogrammen uitsluit van incasso en repartitie.
○ Sena kijkt vooral naar de exploitatie: zodra een track (ook AI-gegenereerd) commercieel wordt uitgebracht en beschikbaar is, wordt deze meegenomen in de inning en verdeling van vergoedingen.
Verschillen tussen Buma/Stemra en Sena beleid bij vergoedingen en licenties voor AI-gegenereerde muziekwerken
Conclusie: Buma/Stemra eist expliciete toestemming voor AI-training op hun repertoire en erkent alleen werken met menselijke creatieve inbreng, terwijl Sena zich richt op de exploitatie van opnames en AI-gegenereerde fonogrammen behandelt als reguliere geluidsopnames zolang ze commercieel beschikbaar zijn. Het kernverschil zit in de aard van de rechten en de rol van menselijke creativiteit versus exploitatie.
Auteursrechtelijke Status van AI-Gegenereerde Muziek
Een cruciale juridische vraag is of een muziekwerk dat door een AI-systeem is gemaakt, überhaupt auteursrechtelijk beschermd kan zijn. Volgens Europees recht (en Amerikaans recht) vereist auteursrechtelijke bescherming dat een werk het resultaat is van menselijke creatieve keuzes. Een werk dat volledig door een AI wordt gegenereerd, zonder doorslaggevende creatieve ingreep van een mens, wordt over het algemeen beschouwd als zijnde in het publieke domein. Dit betekent dat iedereen het werk vrij mag gebruiken, kopiëren en verspreiden.
● Hybride werken: In de praktijk zullen veel gevallen niet zwart-wit zijn. Vaak is er een menselijke muzikant die samen met AI een nummer maakt – bijvoorbeeld iemand die een AI-tool aanstuurt en daar zelf creatief mee aan de slag gaat. In zulke gevallen kan het werk wél auteursrechtelijk beschermd zijn, mits de bijdrage van de mens voldoende origineel en creatief is. De vraag wordt dan waar de drempel voor deze “creatieve bijdrage” ligt. Het moet meer zijn dan enkel op een knop drukken; de mens moet vrije en creatieve keuzes hebben gemaakt die in het eindresultaat terug te zien zijn.
● Naburige rechten & AI-performances: Een apart aandachtspunt is of naburige rechten kunnen ontstaan bij AI-uitvoeringen. Stel, een AI-systeem zingt of speelt een nieuw nummer (al dan niet door een stemkloning). Wie is de uitvoerende kunstenaar met recht op die performance? Traditioneel zou je zeggen: niemand, want er is geen natuurlijke persoon die uitvoert. Het gevolg kan zijn dat AI-muziekopnames géén uitvoerdersrechten kennen – een potentieel gat in de inkomsten voor de muziekindustrie. Een oplossing zou kunnen zijn om toch de rol van de mens die het AI-systeem bedient of het data-input heeft geleverd, als uitvoerende te zien. Dit is echter juridisch onontgonnen terrein. Sena’s huidige visie lijkt impliciet te zijn dat, zolang het resultaat als fonogram op de markt komt, zij het beschouwen als iets waarop incasso plaatsvindt ten bate van iets of iemand. Maar strikt juridisch zal mogelijk een herdefiniëring nodig zijn als AI- performances gemeengoed worden.
Stemkloning door AI: Persoonlijkheidsrechten en Privacy
De technologie van AI-stemklonen (AI-voicecloning oftewel het synthetisch nabootsen van iemands zang- of spreekstem) heeft een enorme vlucht genomen. AI-systemen kunnen tegenwoordig levensechte imitaties genereren van specifieke artiesten of stemacteurs, vaak zonder dat het publiek het verschil hoort. Dit brengt niet alleen auteursrechtelijke kwesties met zich mee, maar raakt ook aan persoonlijkheidsrechten en privacy van performers. Immers, een stem is iets unieks en persoonlijks – het ongeautoriseerd gebruik of nabootsen daarvan kan voelen als een inbreuk op iemands identiteit.
● Rechtsbescherming tegen stem-misbruik: Welke mogelijkheden hebben artiesten en stemacteurs om zich hiertegen te weren? In Nederland (en de EU) kunnen zij zich beroepen op het recht op privacy/privéleven (artikel 8 EVRM, uitgewerkt in art. 10 Grondwet) en op persoonlijkheidsrechten. Iemands stem valt onder de persoonlijke levenssfeer; het zonder toestemming gebruiken ervan kan worden gezien als een onrechtmatige daad jegens de artiest. Daarnaast komen ook merkrecht (indien de artiest naam/stem als merk heeft vastgelegd) en het portretrecht bij analogy in beeld, hoewel stem geen “portret” is, maar het gaat om het commerciële gebruik van iemands identiteit.
In de praktijk is het echter juridisch uitdagend. Er is (nog) geen expliciete “AI-voicecloning” wet, noch een expliciet vergoedingsrecht in de context van AI en trainingsdata. Artiesten moeten dus via omwegen hun gelijk halen, bijvoorbeeld stellen dat hun stemgeluid een persoonlijkheidsrecht is dat wordt geschonden of dat het publiek wordt misleid (oneerlijke handelspraktijk). En hoewel alarmerende voorbeelden van misbruik (bijv. deepfake-porno of nep-aanprijzingen) leiden tot roep om strengere regelgeving, staat wetgeving op dit vlak nog in de kinderschoenen. In de VS is bijvoorbeeld Tennessee’s ELVIS Act ingevoerd, die de stem van artiesten expliciet beschermt tegen ongeautoriseerde AI-imitatie. Het is waarschijnlijk dat vergelijkbare wetten in Europa zullen volgen.
Muziekcontracten in het AI-tijdperk
De opkomst van AI dwingt anno 2025 tot herziening van muziekcontracten en licentie-afspraken. Bestaande contracten tussen artiesten, labels, uitgevers etc. zijn doorgaans niet geschreven met AI in gedachten, en het is ons inziens onbillijk om AI te laten vallen onder ‘toekomstige, nog niet bekende exploitatiemethoden’ - een bepaling die we vaak in muziekcontracten terug zien. Hierdoor bevatten de contracten loopholes over vragen als: Mag een label de catalogus van een artiest door een AI laten gebruiken voor training? Wie bezit de rechten op een track die deels door AI gecomponeerd is? Het is van belang om deze leemtes op te vullen met nieuwe, voor beide partijen eerlijke AI-clausules.
● Licenties voor AI-training: Steeds meer artiesten en componisten willen expliciet in hun contract laten opnemen of hun werk wel of niet voor AI-doeleinden mag worden gebruikt, middels een AI-training licentie. Sommigen kiezen voor een harde verbodsclausule: hun label of uitgever mag hun muziek níet in een dataset stoppen zonder toestemming. Anderen zien ook kansen en onderhandelen over vergoeding voor AI-gebruik – bijvoorbeeld een licentieovereenkomst die AI-bedrijven moeten sluiten om het repertoire te mogen trainen. Duidelijk is dat toestemming en compensatie voor AI-gebruik een nieuw onderhandelingsterrein wordt in de muzieksector, zowel individueel als collectief.
● AI-output en auteurschap: Een ander contractueel punt is het eigendom van AI-gegeneerde output. Stel een producer gebruikt een AI-tool om een beat of melodielijn te maken die in een nieuwe song belandt. Van wie is die bijdrage dan? Contractueel kun je afspreken dat alle output van de AI toch als werk van de menselijke maker geldt (voor zover mogelijk), of dat de rechten toekomen aan de partij die de AI ingezet heeft. In songwriting-camps wordt al geëxperimenteerd met afspraken dat als AI-tools worden ingezet, alle deelnemers pro rata delen in de eventuele rechten of inkomsten. Deze afspraken moeten maatwerk zijn, omdat de wet hier nog geen vast kader biedt.
Europa vs. Amerika: Verschillende Legal AI Copyright Visies
Op het gebied van AI en auteursrecht zien we duidelijk uiteenlopende benaderingen in Europa versus de Verenigde Staten. Europa probeert via regelgeving (zoals de AI Act) en aanpassingen in auteursrechtwetgeving een balans te vinden tussen innovatie en bescherming. De VS daarentegen leunt op bestaande doctrines en laat het vooral aan de rechter en de markt over om grenzen te stellen.
Enkele verschillen op een rij:
● Auteurschap van AI-werken: Zoals genoemd hanteert de VS momenteel de lijn dat volledig AI-gegenereerde werken géén copyright krijgen – punt. Europa heeft dit niet expliciet vastgelegd, bijvoorbeeld door de EU Copyright Richtlijn te updaten, maar volgt impliciet eenzelfde koers (menselijke creativiteit vereist). Tegelijk wordt in EU-kringen gediscussieerd over eventueel nieuwe rechten of andere oplossingen, terwijl de VS hier minder voor voelt.
● Fair use vs. licentie: In de VS wordt het ongeoorloofd gebruiken van beschermde content voor AI-training mogelijk gerechtvaardigd onder fair use (mits transformatief, beperkt, niet marktverstorend, etc.). In Europa kent men geen fair use; hier moet je of binnen een strikte uitzondering vallen, of toestemming hebben. De EU-opt-out is strenger dan de Amerikaanse praktijk, waar data vaak stilzwijgend gebruikt wordt tenzij iemand klaagt.
Lopende Rechtszaken en Handhaving
Zowel in Europa als in de VS beginnen rechthebbenden en toezichthouders naar de rechter te stappen om grenzen te stellen aan ongeoorloofd AI-gebruik. Dat is niet eenvoudig omdat het vaak grote multinationals betreft die modellen trainen met content van per definitie kleinere partijen. Enkele prominente lopende zaken op het gebied van AI en muziek:
● Meta (Facebook/Instagram) – AI-training op gebruikersdata (EU): In 2025 is in Duitsland geprobeerd om Meta te stoppen met het gebruiken van Facebook/Instagram-posts van Europese gebruikers voor AI-training zonder expliciete toestemming. Een consumentenrechten-organisatie (Verbraucherzentrale NRW) vroeg een verbod via de rechter, maar het Oberlandesgericht Keulen weigerde dit in mei 2025. Meta mag voorlopig doorgaan met trainen, mits gebruikers een opt-out mogelijkheid hebben. Tegelijk loopt er een privacy-onderzoek: de Hamburgse data-autoriteit onderzoekt of Meta’s aanpak voldoet aan de AVG.
● Muziekuitgevers vs. Anthropic (VS): In 2023 spanden diverse grote muziekuitgevers (waaronder Universal Music, Concord en ABKCO) een rechtszaak aan tegen AI-bedrijf Anthropic. Zij stellen dat Anthropic’s AI-model Claude zonder licentie is getraind op hun auteursrechtelijk beschermde songteksten en deze op verzoek bijna letterlijk kan reproduceren. In maart 2025 oordeelde een rechter dat de uitgevers voldoende bewijs hadden aangeleverd om de zaak door te laten gaan, en wees Anthropic’s verzoek tot afwijzing van de hand. Hoewel Anthropic een vroege slag won door te stellen dat de uitgevers onvoldoende hadden gespecificeerd welke songs waren geschonden, zijn de uitgevers “zeer overtuigd van hun gelijk” en zetten de bodemprocedure door. De uitkomst van deze en vergelijkbare zaken (er lopen ook auteursrechten en beeldende kunstzaken tegen andere AI-bedrijven) zal richtinggevend zijn. Het Amerikaanse oordeel over wanneer AI-training inbreuk is, heeft ook invloed op hoe dergelijke kwesties in Europa beoordeeld gaan worden.
Conclusie: Balans Tussen Innovatie en Recht – Wees Voorbereid
Het snijvlak van AI en muziekrecht is een dynamisch en complex veld waar de technologie sneller gaat dan de wetgeving kan bijbenen. Toch worden de contouren van een nieuw juridisch kader zichtbaar. In Europa ligt de nadruk op toestemming, transparantie en compensatie. Rechthebbenden krijgen instrumenten (de TDM-opt-out, de AI Act, Privacywetgeving, Persoonlijkheidsrechten) om controle te houden over hun werk, terwijl AI-ontwikkelaars richting een op licenties gebaseerd model worden geduwd.
Voor muziekprofessionals – van onafhankelijke artiest tot groot label – is het essentieel om de vinger aan de pols te houden. Rechten in en door AI-gegenereerde muziek moeten contractueel goed worden vastgelegd. Artiesten doen er verstandig aan expliciet te bepalen of hun stem of tracks voor AI-training mogen worden gebruikt. Uitgevers en labels moeten hun overeenkomsten updaten om duidelijkheid te scheppen over eigendom en aansprakelijkheid rond AI-creaties. En AI-bedrijven in de muzieksector zullen met transparantie en licenties moeten werken, willen ze conflicten vermijden.
De in dit artikel genoemde ontwikkelingen gaan razendsnel. Nieuwe EU-regels (zoals de AI Act) zijn nog maar net van kracht, en juridische precedenten worden nu gevormd. Het is daarom geen overbodige luxe om juridisch advies over AI en muziek in te winnen bij specialisten. Een ervaren muziekrecht-jurist kan helpen om zowel kansen als risico’s in kaart te brengen – van het beschermen van je stem en songs tegen misbruik, tot het optimaal licentiëren van AI-technologie. Zo kunt u als maker of onderneming met een gerust hart profiteren van AI-innovaties, binnen de lijnen van de wet. In het AI-tijdperk geldt meer dan ooit: bezint eer ge begint – maar met de juiste kennis en juridische ondersteuning blijft de creatieve controle in uw handen.