Naburige Rechten

Wat zijn naburige rechten eigenlijk?

Met naburige rechten worden de creatieve inspanningen en prestaties (zoals de uitvoering of het concert, een film, game, cd, plaat, mp3 of uitzending) van uitvoerende kunstenaars en producers beschermd. Het gaat hier om de intellectuele eigendomsrechten van muziekproducenten van fonogrammen, artiesten en muzikanten, producenten van computergames, filmproducenten en omroeporganisaties.

Sena verzorgt licenties en repartitie

Wat doet Sena?

Sena en Norma regelen in Nederland de naburige rechten van achtereenvolgens artiesten en platenproducenten, en musici en acteurs, kortom: uitvoerende kunstenaars. En de vergoedingen uit thuiskopierechten. Sena is gevestigd aan de Catharina van Renneslaan 20 in Hilversum.

Hoe lang blijven naburige rechten op een track gelden?

Naburige rechten ontstaan van rechtswege en hebben evenals auteursrechten een looptijd van 70 jaar die ingaat op het moment van de release van een opname of de uitvoering van een werk van letterkunde of (muziek)kunst. Bij auteursrechten begint de termijn in de regel pas te lopen na overlijden van de rechthebbende. Dat is bij een naburig recht derhalve anders geregeld. Dit laatste kan ten opzichte van een volwaardig auteursrecht zomaar 40 tot 60 jaar schelen, afhankelijk van de leeftijd die de (langstlevende) auteur bereikt.

Waarom is dat zo belangrijk?

Voor het gebruik van soundfiles of uitvoeringen waarop naburige rechten danwel masterrechten liggen is toestemming nodig. Wij adviseren deze toestemming, voorzover relevant, schriftelijk overeen te komen in de vorm van een licentie.

De tekst gaat door onder de afbeeldingen.

SIMIM en PlayRight

In België is het iets anders geregeld: daar reparteert SIMIM (en IMAGIA voor de videoclips) de audiogelden uit naburige rechten namens de platenproducenten. Daarmee bedoelen we evenzeer de bedroom-producer als een platenlabel dat financieel verantwoordelijk is voor de totstandkoming van de master. Die kwalificeren met andere woorden beiden als fonogrammenproducent. PlayRight verzorgt vervolgens inning en verdeling van naburige rechten aan de uitvoerende kunstenaars. Dat zijn bijvoorbeeld de artiesten, de muzikanten of de vocalisten.

SoundExchange

In België doen de Société de l'Industrie Musicale / Muziek Industrie Maatschappij (prachtig afgekort tot SIMIM) en PlayRight dus ongeveer hetzelfde wat collectieve rechtenorganisaties Sena en Norma in Nederland doen, al zijn er enkele verschillen in werkwijze. De Amerikaanse evenknie van Sena is SoundExchange. Andere zusterorganisaties zijn GVL (Duitsland), PPL (Groot Britannië) en SCPP (Frankrijk).



Looptijd naburige rechten hetzelfde als auteursrechten

Met ingang van 1 november 2013 is de beschermingsduur van de Wet Naburige Rechten verlengd van 50 naar 70 jaar. Producties vanaf 1964 worden beschermd. Dit heeft te maken met het zogenaamde overgangsrecht bij de wetswijziging. Er geldt voor de verlenging geen volledige terugwerkende kracht: voor producties van 1963 en daarvoor geldt nog de oude vijftigjaarstermijn: de naburige rechten daarvan zijn inmiddels verstreken dan wel uitgewerkt.

Genoemde verlenging geldt niet voor audiovisuele producties (uitzondering), waaronder films en videogames. Filmmuziek wordt in nabuurrechtelijke zin dus 50 jaar beschermd.

Looptijd naburige rechten is hetzelfde als auteursrechten: 70 jaar.

Looptijd naburige rechten is hetzelfde als auteursrechten: 70 jaar.

Uitvoerend kunstenaars en platenproducenten, billijke vergoeding

Een uitvoerend kunstenaar, producer, record label, filmmaker of omroep heeft op grond van de Wet op de Naburige Rechten het recht om te beslissen of een uitvoering of concert mag worden opgenomen, of een opname mag worden gereleased, en of een opname mag worden uitgezonden, vertoond of ten gehore mag worden gebracht. Uiteraard kan in het kader van deze toestemming een billijke vergoeding worden verlangd.

Verschillende geldstromen

De Sena regelt de vergoedingen in het kader van de naburige rechten. Sena doet dat ook voor het gebruik van muziek in het onderwijs, zowel binnen als buiten het leerplan. Buma/Stemra regelt de auteursrechtenvergoedingen van aangesloten makers van muziek / rechthebbenden. Er zijn derhalve een aantal afzonderlijke geldstromen te onderscheiden.

Sena portal en ISRC codes

Aangesloten muzikanten, vocalisten en producers (waaronder labels en platenproducenten) kunnen in de Sena portal hun respectievelijke rol als uitvoerend muzikant dan wel producer bij een bepaald nummer aangeven. Een muziekwerk is in deze portal voorzien van een ISRC code. ISRC codes kunnen tegenwoordig direct bij de Sena worden aangevraagd (en niet meer via de NVPI).

Bij MuziekenRecht.nl kunt u terecht voor meer informatie over naburige rechten in de praktijk.



Muziekcontracten en masterrechten

Teken als uitvoerend kunstenaar of muziekproducent nooit zomaar iets zonder het vooraf te laten checken door een gespecialiseerd jurist met kennis van het muziekrecht en ervaring met muziekcontracten, naburige rechten en masterrechten! Anders bestaat het gevaar dat u uw naburige rechten voor een te lage fee laat afkopen zonder dat u het zelf in de gaten heeft. Vraag altijd om advies waar het gaat om intellectuele eigendomsrechten, zoals uw masterrechten vastleggen. Let ook op met licenties geven die wijzigingen onbeperkt en zonder toestemming of overleg vooraf toelaten. Laat muziekcontracten dus altijd even door ons controleren!

Neem voor meer informatie vrijblijvend contact met ons op.